- На рынку ёсць, - згадзiўся Тарас. - Я вось вязу. - Сур"ёзна? Кладзi на стол. А то Яраш плюс Шыковiчы ўсё з"ядуць. Калгасам жывуць. I апетыт у iх там... - Няёмка. - Усё ёмка. Давай сюды! Ён сапраўды гiпнатызаваў сваёй здзiўляючай незалежнасцю. Ён амаль загадваў. Тарас у душы пратэставаў, але падпарадкаваўся. Развязаў мяшок i падаў паўдзесятка маладзенькiх зялёных гурочкаў. Славiк перадаў iх афiцыянтцы, якая засцялiла чысты абрус, паставiла чаркi, з усмешкай слухаючы iх размову. - Марына! Памыць. Але не рэзаць. А то кухар палавiну сажрэ. Цэленькiя. Аздобiць цыбулькай. Асобна смятану. Колькi? Шклянку смятаны. Дырэктару скажы: няхай пасыпле галаву попелам. Ад ганьбы, што наведвальнiкi прыходзяць са сваiмi гуркамi. Вось так, - зняважлiвым рухам ён шыбнуў на акно меню, як непатрэбную рэч. - Адбiўныя. - Колькi? - Дзесяць. Восем з"ясi сама, - ён жартаваў груба, панура, без усмешкi, i гэта таксама абурала Тараса. - Каньяку трыста. - Толькi па сто. - Толькi? А ты зрабi па трыста. Вады далi. I закон не парушаны. I мы задаволены. Афiцыянтка засмяялася i пайшла. Паводзiны Славiка i абуралi, i забаўлялi. "Аблонскi! Далiбог жа. Вось тып. Хаця б спытаў, цi ёсць у мяне грошы на каньяк". - Ты чуў? Толькi па сто. - Правiльна. Трэба змагацца... - З чым? Кiнь. Усё гэта ханжаства дзядзькоў, якiя п"юць дома. - Ну, ведаеш, дай волю такiм, як ты... Налiжуцца. - Налiжуся. Бо не выхавана культура пiцця. У Парыжы дзесяць тысяч кафэ - i п"яных няма. - Хто табе сказаў? - Чытаў. А ў нас тры рэстараны. А налiзваюцца штовечар. "Ах, вось дзе тваё нутро вылазiць. Рэстаранаў мала. У Парыж табе хочацца", - з пагардай падумаў Тарас, але з-за далiкатнасцi сказаў больш мякка: - Хто налiзваецца? Хто за бацькавы грошы п"е. А калi чалавек мазалём зарабляе... Я не бачыў сярод рабочага класа... - Кiнь. - Вочы Славiка непрыгожа i злосна звузiлiся, ён натапырыўся i стаў падобны на маленькага драпежнiка са сваiмi каротка падстрыжанымi, непакорлiвымi валасамi. - I потым не рабi хоць ты гэтага iдыёцкага дзялення: ты - клас, а я - не клас. А я хто? Я таксама зарабляю свае пяцьдзесят шэсць рублёў. I адрознiваюся ад цябе адным... Табе ўсё падабаецца, ты ўсiм задаволены... А я крытыкую ўсё... - Вось iменна, усё. - Не лавi на слове. Гагарын паляцеў - я на галаве хадзiў на студыi. Ад захаплення. Крытыкую тое, што не падабаецца мне. - Дрэннае i я крытыкую. Толькi не ў рэстаранах. - А дзе? На сходзе? Не люблю сходаў. Тарас адкiнуў далiкатнасць, спытаў з"едлiва: - А што ты любiш, парыжскiя кафэ? Славiк, разявiўшы рот, змоўк. Паглядзеў на Тараса так, быццам убачыў упершыню. - Ты ведаеш, што за такiя словы б"юць па мордзе? - Заела? - Але чорт з табой. Слухай крамольныя думкi далей. Не люблю, калi атлусцелыя дзядзькi пачынаюць мяне вучыць... Тараса пачала раздражняць Славiкава прэтэнзiя на глыбакадумнасць i разважлiвасць. Ён адчуваў, што гэта нават не перакананнi, а проста так модная гульня. Эклектычны набор чужых думак. Тарасу не хацелася тут, у рэстаране, пачынаць сур"ёзную спрэчку, i ён стрымлiваў сябе. Але тое, што сказаў Славiк пра настаўнiкаў, яго проста-такi ўзарвала. - Хто гэта "атлусцелыя дзядзькi"? Бацька твой, Яраш атлусцелы?.. Майго бацьку фашысты павесiлi. Ён таксама не прыдатны табе ў настаўнiкi? Ты... Тарас гаварыў горача, усхвалявана, хоць i не на поўны голас. Але словы яго, вiдаць, пачулi многiя. На iх пачалi звяртаць увагу. Першы гэта прыкмецiў Славiк. Азiрнуўся насцярожана, прашаптаў добразычлiва: - Цiшэй. Тарас схамянуўся.